Schotbalkhuisjes, dijkcoupures, slaperdijken, duikers en sluizen – onmisbare landschapselementen die het Waddengebied zijn karakter geven. Binnen het programma Herstel Cultuurlandschappen Waddenkust zetten we ons in voor het behoud en herstel van dit bijzondere erfgoed. Dit doen we samen met Stichting Landschap Noord-Holland, Landschapsbeheer Friesland en Visit Wadden. Een unieke samenwerking, want nog nooit eerder werkten we in zo’n groot samenwerkingsverband aan het landschap langs de waddenkust. Ook gemeenten, waterschappen en provincies sluiten zich aan bij deze brede aanpak van het binnendijkse land, zodat dit waardevolle gebied behouden blijft voor de toekomst.

Afgelopen oktober kregen we het goede nieuws binnen, we mogen starten! Met dit programma kunnen we de biodiversiteit in het gebied vergroten en de cultuurhistorische kenmerken van het landschap herstellen en bewaren.

Dijk met schotbalkhuisje. Foto: Stella Dekker

Herstellen en in de kijker zetten
Veel van de kenmerkende landschappelijke cultuurhistorische elementen aan de waddenkust zijn verwaarloosd of verdwenen. Onder andere daar gaan we in dit programma iets aan doen. Marloes Schreuder, projectleider vanuit Landschapsbeheer Groningen: “Het erfgoed heeft een functie en een verhaal, het verhaal van mens en water. Bijvoorbeeld schotbalkhuisjes en dijkcoupures hebben zo’n verhaal. Ze worden niet meer gebruikt, maar zijn er vroeger wél neergezet om ons tegen het water te  beschermen. Daar wil je toch meer over weten? We gaan ze waar mogelijk restaureren en in de kijker zetten. Je kunt dan denken aan het plaatsen van informatieborden, het ontwikkelen van wandelroutes en het creëren van ontmoetingsplekken.”

Marloes Schreuder

Samenwerking langs de hele waddenkust
Het Waddenfonds kende het eerste bedrag van bijna 3 miljoen euro toe. De provincies hebben toegezegd en ook de gemeentes en waterschappen dragen bij. In totaal gaat het om zo’n 7,7 miljoen euro. Marloes: “Door deze enorme gezamenlijke aanpak maakt dat we echt stappen kunnen zetten. We kunnen de projecten hierdoor gewicht meegeven en uniformiteit aanbrengen. Verschillende provincies pakken op dit moment hun projecten op verschillende manieren aan.”

Van elkaar leren
Door samen te werken kunnen we meer voor elkaar krijgen. Iedere provincie gaat bijvoorbeeld aan de slag met projecten voor het vergroten van de biodiversiteit op slaperdijken. Slaperdijken zijn binnendijken die niet meer nodig zijn om ons tegen het water te beschermen. Ook gaan we in het hele projectgebied bezig met het vergroenen van dorpen en het buitengebied. We betrekken bewoners hier nauw bij. We kunnen van elkaar leren door kennis te delen en processen te verbeteren.”

Groningse slaperdijk. Bron: Stichting Grauwe Kiekendief 

Een complex programma vraagt veel organisatiewerk
Landschapsbeheer Groningen is penvoerder van het programma en dus verantwoordelijk voor het bijhouden van de financiële administratie en het bewaken en rapporteren over de voortgang naar het Waddenfonds en de provinciebesturen. Een mooie rol waarvan Marloes haar hart sneller gaat kloppen: “Het is een complex programma met veel partijen. Tot nu toe hebben we vooral veel gedaan om de programmaorganisatie op te zetten. Bepalen hoe we alles met elkaar doen, onderlinge afspraken vastleggen, het ophalen van andere toegezegde financiering en het bepalen welke projecten we wanneer starten.”

Een andere achtergrond
Voor Marloes is werken in het landschap nieuw, maar het werken aan grote en complexe projecten niet: “Tot ongeveer een jaar geleden heb ik in de IT en financiële wereld gewerkt als projectleider. Dat had niets met groen te maken. Wel had ik al een groen hart, en een project leiden kun je in principe overal. Ik zocht een nieuwe richting en schreef drie woorden voor mezelf op: natuur, mensen en geschiedenis. Toen kwam er een vacature bij Landschapsbeheer Groningen voorbij. Het was wel heel toevallig dat mijn drie woorden bijna letterlijk de pijlers van de organisatie zijn! Zodoende kwam ik hier terecht. In mijn rol als projectleider voor Herstel Cultuurlandschap Waddenkust komen mijn organisatorische vaardigheden goed van pas. Het is fijn dat ik die kan inzetten voor dit doel. Software bouwen is leuk en de financiële wereld moet ook draaien, maar ik vind het wel tof dat ik later eens door het landschap rijd en kan zeggen, hier heb ik aan meegewerkt. Zo’n schotbalkhuisje staat er dan toch maar mooi omdat wij dat samen met bewoners hebben gedaan.”