Eeuwenlang was de zeis het gereedschap om gras te maaien. Hannekemaaiers kwamen tot in de 19e eeuw als seizoenwerkers uit Duitsland om hier de boeren te helpen bij het maaien. Na de Tweede Wereldoorlog verdwenen door nieuwe technieken en schaalvergroting in de landbouw veel oude ambachten, zoals het maaien met de zeis. Tegenwoordig weten we dat deze ontwikkelingen grote gevolgen hebben voor de biodiversiteit.
Landschapsbeheer Groningen zet zich in voor het versterken van het cultuurlandschap en de biodiversiteit. We hebben op veel plekken in Groningen samen met bewoners en vrijwilligers landschapselementen aangelegd, hersteld of in beheer. Denk hierbij bijvoorbeeld aan boomgaarden, bloemrijke dijken en bijenidylles. Het maaien met zeis is een perfect middel voor kleinschalig beheer van deze elementen met oog voor biodiversiteit.
Onze zeisbrigade combineert de zorg voor de natuur, het vakmanschap en plezier van het maaien met de zeis tot gepassioneerd milieuvriendelijk maaibeheer. De bodem wordt minimaal belast, minder zaden gaan verloren en er is geen machinelawaai. Het restproduct kan kwalitatief goed gehooid en gebruikt worden. Insecten en dieren hebben tijd om weg te komen en zeldzame en bloeiende planten zijn gemakkelijk te omzeilen. Het maaien gaat net zo snel als een bosmaaier en is veiliger. Mensen omschrijven het maaien met de zeis als 'het straalt rust uit, ieder is in zijn eigen ritme lekker bezig'. Ontspanning door inspanning!
Het maaien met de zeis verbindt mensen. Er ontstaan kleine kringlopen waarbij het gemaaide gras bijvoorbeeld naar de lokale kinderboerderij gaat. Jong en oud vinden elkaar in het oude vakmanschap en daarmee blijft het immateriële erfgoed behouden. Onze enthousiaste instructeurs van de zeisbrigade geven workshops, demonstraties en cursussen en er worden zelfs wedstrijden georganiseerd. Men leert hier dat er meer bij komt kijken dan alleen het maaien; een zeiser moet haren (scherp maken van de zeis), de strekel hanteren en het maaisel verwerken, bijvoorbeeld door het op ‘oppers’ of ‘ruiters’ te zetten. Veel mensen hebben nog een zeis in de schuur liggen, maar gebruiken die niet meer. Ze kennen het nog uit hun jeugd, het roept nostalgie op, maar ook respect voor het land.
De instructeurs van de zeisbrigade delen graag hun kennis, passie en hun plezier. Wil je informatie of ook leren maaien met de zeis? Mail dan naar vrijwilliger@landschapsbeheergroningen.nl.