Begraafplaats Uniken in Stadskanaal is een particuliere begraafplaats. De begraafplaats heeft een monumentale status. Sinds de laatste beheerder in 2014 is overleden is er weinig onderhoud gepleegd op het terrein. Om deze unieke plaats te behouden voeren we tuinhistorisch onderzoek uit en stellen we een plan op voor herstel en beheer.

Stukje geschiedenis
De particuliere familiebegraafplaats Uniken is in meerdere opzichten een unieke plek. De begraafplaats is in 1857 gesticht door Jan Uniken (1783-1859), opzichter der venen van de stad Groningen. Hij stichtte de begraafplaats op een droge zandrug in het veen nabij de Unikenborg, een boerderij die hij langs het door hem aangelegde Stadskanaal had laten bouwen. Hijzelf werd hier in 1859 begraven en nadien zijn nog vele andere familieleden hier bijgezet. In 1964 vond de laatste begrafenis plaats. Het perceel inclusief de toegangslaan en de bijbehorende beheerderswoning met schuur hebben een rijksmonumentale status. Het is bovendien een van de weinige familiebegraafplaatsen van Nederland.

Bijzondere status
De meeste grafmonumenten op de begraafplaatsen verkeren nog in een redelijk goede staat en vormen daarmee een fraai voorbeeld van negentiende- en twintigste-eeuwse grafkunst. Naast de bijzondere waarde die de plek als begraafplaats heeft, is het ook een interessante plek voor archeologen. Je treft hier nog de oorspronkelijke grond aan zoals die halverwege de negentiende eeuw hier was. Vergelijkbare grond in de omgeving is sindsdien verveend en in cultuur gebracht. Het terrein is daarom aangewezen als archeologisch terrein van hoge waarde.

Wat gaan we doen?
De eerste stap die we gaan zetten is het doen van tuinhistorisch onderzoek: door middel van archiefonderzoek, kaartonderzoek en oral history bepalen we wat de status is en de waarde van het nog bestaande groene erfgoed. We zoeken naar oude foto’s in het archief, duiken via oude in informatie over de bodem en beplanting, en doen een interview met de zoon van de voormalige beheerder die destijds in de bijbehorende beheerderswoning woonde. Dit onderzoek gebruiken we als uitgangspunt voor het opstellen van een onderhouds- en beheerplan. De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) is nauw betrokken bij dit project, vanwege de symbolische waarden van de aanplant.

Het tuinhistorisch onderzoek is inmiddels afgerond. Bekijk deze hier. 

Meer informatie
Wil je meer weten over dit project? Stuur dan een mail naar info@landschapsbeheergroningen.nl.

Het project wordt gefinancierd door de gemeente Stadskanaal.